Kişinin yaneşeliığı sosyete ortamında kıymeti olan , kabiliyet, ekonomi ve gayrı davranış biçimlerini geliştirdiği proseslerin tüyönetmen.
Terbiye, önceden saptanmış esaslara nazaran insanların davranışlarında belli gelişmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkiler sürecidir.
Terbiye; bireyin davranışlarındaki yaşantısı vasıtasıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değnöbetme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kadar eğitimin bir çok tanılamamı gestaltlabilmektedir. Fakat, günümüzde çoğunlukla yeğleme edilen tanılamam:
“Bireyin davranışında, kendi yaşantısı vasıtasıyla ve kasıtlı olarak matlup yönde( eğitimin yalnızçlarına usturuplu ) değnöbetme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu aşinalık nazaran;
· Terbiye bir prosestir.
· Terbiye sürecinde, bireyin davranışlarının matlup yönde değnöbettirilmesi yalnızçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değnöbetme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Terbiye sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç üs öğesi vardır.
1. Yalnızç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Terbiye yalnızçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam eder ve istimara ile son bulur. Sürecin bu mantığı bütün kültürler bâtınin tıpkısıdır. Yalnızçların içeriği ve öğrenme bâtınin kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre nazaran değnöbetebilir, lakin sürecin doğbirliı değnöbetmez.
Terbiye kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih boyunca biraşkın filozof ve pedagog, eğitimin ne evetğuna dayalı farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuşdolaşma. Günümüzde ise eğitimin ikrar edilen standart tanılamamı şudur: Terbiye, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları vasıtasıyla kasıtlı olarak istendik davranış değnöbetikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın ortamında eğitime dayalı bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları vasıtasıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değnöbetikliği” ve “müddetç” kadar kelimeler eğitimin asıl taşlarıdır.
Terbiye, beniâdem bâtınin dirim boyu devam eden bir prosestir ve davranışlarda tadil meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik şu demek oluyor ki beklentilere ve hedeflere usturuplu olabileceği kadar istenmedik yönde de gelişebilir. Terbiye sürecinin nöbetletilmesi ise kasıtlı şu demek oluyor ki programlı ve programlı olabileceği kadar gelişigüzel de mümkün. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal eğitim, gelişigüzel yapılan eğitime ise informal eğitim denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek okul, dershane, eğitim merkezleri kadar mekânlarda verilen eğitim formal; bireyin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı sıfır eğitim ise informal eğitidir. Yani eğitim yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Terbiye Türleri
Terbiye türlerine nazaran sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim yapmak üzere iki tür ortaya çıkar. Formal eğitim okullarda ya da kurumlarda belli bir plan ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim süreci yönetimsel bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim ise spontane gelişen hesapsız ve programsız yapılan eğitimdir ki can bu eğitimi sosyal çevresinden gizil olarak edilir.
Terbiye Sistemi
Terbiye, bir düzen olarak ele allıkındığında ise eğitim sisteminin üç üs ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Kök; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, bina, donanım, maliyet, personel kadar fiziki unsurlardır. Müddetç; okul ortamında meydana gelen dersler, öğrenme yaşantıları ve öğüt aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde eksperlik, yeterlilik, mezuniyet, sınav özetları kadar matlup davranış değnöbetiklikleridir.